Giá gạo đạt mức cao nhất, trong khi cổ phiếu TAR và LTG chạm đáy

- Các cổ phiếu LTG và TAR đã giảm mạnh dù giá gạo tăng, do kết quả kinh doanh suy giảm và biên lợi nhuận thấp.

- Cả hai công ty đều gặp khó khăn về quản lý và biến động lãnh đạo, dẫn đến việc bị hạn chế giao dịch và vi phạm công bố thông tin.

- Ngành kinh doanh gạo tại Việt Nam gặp nhiều thách thức, từ biến động giá đến rủi ro thị trường, khiến việc có lãi trở nên khó khăn.

Thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2023 đã chứng kiến sự sụt giảm nghiêm trọng của cổ phiếu hai doanh nghiệp kinh doanh gạo lớn là CTCP Lộc Trời (LTG) và CTCP Công nghệ Cao Trung An (TAR). Mặc dù giá gạo tăng, cả hai công ty này đang phải đối mặt với những khó khăn lớn do kết quả kinh doanh giảm sút và biên lợi nhuận thấp. Giá cổ phiếu LTG và TAR lần lượt giảm đáng kể từ đỉnh cao năm 2022. Trung An ghi nhận khoản lỗ hơn 8,5 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2024 dù doanh thu tăng, nhưng biên lợi nhuận gộp giảm mạnh và khoản phải thu ngắn hạn tăng gấp ba lần.

Năm 2023, Lộc Trời chỉ đạt lãi ròng chưa đầy 17 tỷ đồng, so với 412 tỷ đồng năm trước. Dù doanh thu tăng 38% nhờ mảng lương thực, nhưng biên lợi nhuận gộp chỉ đạt 2,2%. Các chi phí xuất khẩu lớn khiến hoạt động của LTG không có lãi. Cả hai công ty đều có khoản phải thu ngắn hạn tăng gấp ba lần, LTG lên tới hơn 6.500 tỷ đồng vào cuối năm 2023. Đáng chú ý, TAR đã bị đưa vào diện hạn chế giao dịch do vi phạm quy định công bố thông tin, và mới đây kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến về BCTC bán niên của công ty.

Ngành kinh doanh gạo ở Việt Nam gặp phải nhiều thử thách, từ biến động giá cả thị trường đến rủi ro từ các đối tác nước ngoài. Mặc dù giá gạo tăng có lợi cho nông dân, nhưng doanh nghiệp xuất khẩu lại gặp khó khăn do chi phí đầu vào tăng và họ thường đã ký hợp đồng giá cố định từ trước. Những giống gạo có giá cao như Jasmine và ST không có nhu cầu lớn ở các thị trường châu Âu, Mỹ, Úc, nơi tiêu thụ gạo không nhiều. Ngược lại, các doanh nghiệp xuất khẩu thường hướng đến các loại gạo có giá thấp hơn cho thị trường có nhu cầu lớn.

Thêm vào đó, tỷ giá USD/VND biến động ít khiến các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam khó cạnh tranh với các đối thủ từ Thái Lan, Ấn Độ. Rủi ro từ đối tác, đặc biệt là hình thức ký quỹ, cũng là một thách thức lớn. Nhiều khi khách hàng từ chối nhận hàng, khiến doanh nghiệp phải đối mặt với chi phí xử lý lớn. Kinh doanh gạo có lãi ở Việt Nam không dễ dàng như nhiều nhà đầu tư lầm tưởng, với nhiều yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của ngành này.