Những rủi ro do hiện tượng thời tiết cực đoan gây ra

- Hiện tượng thời tiết cực đoan được dự báo là một trong những rủi ro lớn nhất đối với kinh tế toàn cầu trong ngắn hạn và dài hạn.

- Châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á, chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu, với nhiệt độ kỷ lục và tác động mạnh mẽ tới nông nghiệp và an ninh lương thực.

- Giá gạo tăng vọt do El Nino, ảnh hưởng đến lạm phát và an ninh lương thực tại các nước châu Á, trong đó có Việt Nam.

Tình hình Biến đổi Khí Hậu và Tác động tại Châu Á

Theo khảo sát của Diễn đàn Kinh tế Thế giới vào tháng 1 năm 2024, biến đổi khí hậu và hiện tượng thời tiết cực đoan là những thách thức lớn mà toàn cầu phải đối mặt. Châu Á, theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), là khu vực chịu ảnh hưởng mạnh nhất với nhiệt độ trung bình tăng gấp đôi so với mức trung bình toàn cầu từ năm 1961.

Đặc biệt, trong tháng 4 năm 2024, các nước như Việt Nam, Philippines, Thái Lan, Campuchia, và Myanmar đã ghi nhận mức nhiệt độ cao kỷ lục, lên tới 42-45 độ C. Sự gia tăng nhiệt độ không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống mà còn gây ra những hậu quả nặng nề cho sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là cây lúa, nguồn lương thực chính của khu vực.

Gạo - Nguồn Lương Thực Chủ Chốt và Tác động của El Nino

Gạo là thực phẩm cơ bản đối với hầu hết các hộ gia đình ở Châu Á, chiếm tới 70% lượng caloric và khoảng 36% chi phí lương thực. Theo báo cáo của Bloomberg, giá gạo Thái Lan đã tăng vọt từ 467 USD/tấn vào tháng 12 năm 2022 lên 660 USD/tấn vào tháng 1 năm 2024, một mức tăng kỷ lục kể từ năm 2008. Dù có sự giảm nhẹ vào tháng 3, giá gạo vẫn cao hơn 29% so với cùng kỳ năm trước.

Tình trạng thiếu hụt nguồn cung gạo do các quốc gia như Ấn Độ và Trung Quốc áp dụng các chính sách hạn chế xuất khẩu đã khiến giá gạo trên thị trường thế giới tăng cao, gây áp lực lên lạm phát và an ninh lương thực tại các nước nhập khẩu gạo.

Tác động tới Việt Nam

Việt Nam, là quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, đã ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ trong xuất khẩu gạo trong 4 tháng đầu năm 2024, với 3,23 triệu tấn gạo được xuất khẩu, tăng 11,7% so với cùng kỳ năm trước. Giá xuất khẩu bình quân đạt 644 USD/tấn, tăng 22,2%. Dự kiến sản xuất lúa của Việt Nam trong năm 2024 sẽ đạt 43 triệu tấn, đủ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.

Tuy nhiên, tình hình thời tiết khắc nghiệt gần đây, bao gồm nhiệt độ cao kỷ lục và tình trạng xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long, đang làm gia tăng các thách thức về an ninh lương thực và ổn định xã hội. Lạm phát ngắn hạn cũng đang trở thành vấn đề do giá lương thực tăng cao, điều này có thể ảnh hưởng tới các chính sách kinh tế vĩ mô của Việt Nam trong thời gian tới.