- Việt Nam đang xem xét khởi động lại phát triển điện hạt nhân để đáp ứng nhu cầu năng lượng và giảm phát thải carbon, trong bối cảnh cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
- Điện hạt nhân nổi bật với ưu điểm không thải khí nhà kính và có thể cung cấp nguồn điện ổn định, giúp cải thiện an ninh năng lượng dài hạn và giảm chi phí cho người tiêu dùng.
- Thách thức lớn bao gồm việc đảm bảo tính khả thi kinh tế, an toàn môi trường, và đào tạo lực lượng lao động có kỹ năng cao trong ngành công nghiệp hạt nhân.
Việt Nam cân nhắc tái phát triển điện hạt nhân để đáp ứng nhu cầu năng lượng
Tháng 11 vừa qua, Chính phủ Việt Nam đã đề xuất tái khởi động phát triển điện hạt nhân, một động thái quan trọng trong chiến lược năng lượng của quốc gia. Động thái này nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng tăng cao và thực hiện cam kết đạt mức phát thải carbon ròng bằng 0 vào năm 2050. Theo Quy hoạch điện VIII, công suất các nhà máy điện của Việt Nam dự kiến sẽ tăng lên 150 GW vào năm 2030 và đạt 490-573 GW vào năm 2050.
Việt Nam hiện phụ thuộc vào nhiệt điện than, thủy điện và khí đốt tự nhiên, nhưng việc phát triển điện hạt nhân có thể là giải pháp để đảm bảo cung cấp điện ổn định và giảm phát thải khí nhà kính. Điện hạt nhân không chỉ giúp giảm phát thải carbon mà còn cung cấp nguồn điện ổn định hơn so với các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời và gió, vốn bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết.
Tiến sĩ Richard Ramsawak từ Đại học RMIT nhận định rằng phát triển điện hạt nhân là cần thiết và có thể giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu khí hậu và phát triển kinh tế bền vững. Ông cho rằng điện hạt nhân có thể cung cấp nguồn năng lượng ổn định và quy mô lớn, bổ sung cho các nguồn năng lượng tái tạo.
Điện hạt nhân: Cơ hội và thách thức
Điện hạt nhân có thể giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, nhưng để phát triển ngành này, Việt Nam cần vượt qua ba thách thức chính. Đầu tiên là tính khả thi kinh tế, khi các nhà máy điện hạt nhân đòi hỏi đầu tư ban đầu lớn. Thứ hai là an toàn và môi trường, đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế sau thảm họa Fukushima. Cuối cùng là đào tạo nhân lực có kỹ năng cao, hợp tác với các quốc gia có ngành công nghiệp hạt nhân phát triển mạnh như Pháp, Nhật Bản và Nga có thể là một giải pháp.
Về tương lai, Việt Nam có thể cân nhắc các công nghệ mới như lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) và lò phản ứng hạt nhân thế hệ thứ 4. SMR được đánh giá là phù hợp với Việt Nam do chi phí đầu tư thấp hơn và tính linh hoạt cao.
Khẳng định quan điểm, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ đã trình cấp có thẩm quyền việc khởi động lại kế hoạch này và được đồng ý về chủ trương. Theo Luật Điện lực đang sửa đổi, Nhà nước sẽ độc quyền đầu tư và vận hành các nhà máy điện hạt nhân, đảm bảo an ninh năng lượng và giảm thiểu tác động biến động giá nhiên liệu.